ΚΑΛΟΗΘΗ – ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΩΛΗΝΑ

 

 

ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ

 

 

ΟΙΣΟΦΑΓΟΣ BARRETT

 

Ως οισοφάγος BARRETT ορίζεται η αντικατάσταση του πλακώδους επιθηλίου του περιφερικού  οισοφάγου , με εξειδικευμένο κυλινδρικό επιθήλιο (καλυκοειδή κύτταρα goblet) . Μπορεί να έχει χαρακτηριστικά επιθηλίου του στομάχου , του λεπτού ή του παχέος εντέρου και περιγράφεται με τον όρο ¨εξειδικευμένο κυλινδρικό επιθήλιο¨ ή ¨εξειδικευμένη εντερική μεταπλασία¨. Ο οισοφάγος BARRETT εμφανίζεται σαν επιπλοκή της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης και θεωρείται προκαρκινωματώδης κατάσταση. Για την διάγνωσή του απαιτούνται ενδοσκόπηση και βιοψίες.

 

Η δυσπλασία του βλεννογόνου του οισοφάγου BARRETT κατηγοριοποιείται ως εξής :

1. εντερική μεταπλασία χωρίς δυσπλασία
2. αλλοιώσεις μη καθοριστικές για τη διάγνωση δυσπλασίας
3. χαμηλού βαθμού δυσπλασία
4. υψηλού βαθμού δυσπλασία

Η διάκριση  μεταξύ υψηλού βαθμού δυσπλασίας και καλώς διαφοροποιημένου ενδοβλεννογονικού αδενοκαρκινώματος μπορεί να είναι δυσχερής.

Η ετήσια επίπτωση ανάπτυξης δυσπλασίας σε οισοφάγο  BARRETT είναι 5%.

Η υψηλού βαθμού δυσπλασία θεωρείται μια κακοήθη κατάσταση , εντοπισμένη στο βλεννογόνο , για την οποία προτείνονται τρείς θεραπευτικές  στρατηγικές :

 

• παρακολούθηση μέχρις ότου διαπιστωθεί καρκίνος
• καταστροφή του οισοφάγου BARRETT
• οισοφαγεκτομή

Η τακτική της περιοδικής παρακολούθησης και η έγκαιρη οισοφαγεκτομή μπορεί να οδηγήσει στην ανίχνευση καρκίνου αρχικού σταδίου και ως εκ τούτου , σε υψηλή συνολική επιβίωση , με την 5-ετη επιβίωση να προσεγγίζει στο 90%.

Η οισοφαγεκτομή χωρίς θωρακοτομή ( προσέγγιση δια του διαφράγματος ) προτιμάται στα περισσότερα χειρουργικά κέντρα οισοφάγου.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ

Η ετήσια επίπτωση του καρκίνου του οισοφάγου παρουσιάζει συνεχή αύξηση , ανερχόμενη επί του παρόντος στο 4% των καρκίνων που διαγιγνώσκονται .

Στο παρελθόν συχνότερος ήταν ο καρκίνος εκ πλακωδών κυττάρων ( squamous cell carcinoma , SCC ) . Σήμερα ο συχνότερος ιστολογικός τύπος αποτελεί το αδενοκαρκίνωμα .

Οι πιο σημαντικοί παράγοντες κινδύνου είναι :

1. κάπνισμα
2. αιθυλική αλκοόλη
3. οισοφάγος BARRETT
4. νόσος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

ΚΛΙΝΙΚΗ  ΕΙΚΟΝΑ

Η δυσφαγία είναι το πιο συχνό αίτιο. Η απώλεια αίματος και το θωρακικό άλγος αποτελούν άλλες εκδηλώσεις της νόσου. Στο 25% των ασθενών η διάγνωση τίθεται κατά την ενδοσκόπιση , που διενεργείται στα πλαίσια διερεύνησης  νόσου γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης ή οισοφάγου  BARRETT .

ΠΡΟΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ

Η προεγχειρητική εκτίμηση αποσκοπεί :

1. στην επιβεβαίωση της διάγνωσης , με ενδοσκόπηση του ανώτερου πεπτικού και λήψη βιοψιών.
2. στον καθορισμό της έκτασης ( σταδίου ) της νόσου , με χρήσιμα εργαλεία την αξονική τομογραφία ( CT ) , την τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων ( PET- CT ) και τον ενδοσκοπικό υπέρηχο ( EUS ) με την δυνατότητα λήψης βιοψιών με λεπτή βελόνη ( EUS-FNA ).
3. την αξιολόγηση της γενικής κατάστασης της υγείας του ασθενούς , με εκτίμηση της θρέψης , των αναπνευστικών και καρδιακών εφεδρειών κ.α.

 

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η οισοφαγεκτομή αποτελεί την αντιμετώπιση του ΜΗ μεταστατικού καρκίνου του οισοφάγου ( στάδιο Τ1Ν0Μ0), με στόχο την πλήρη εξαίρεση της νόσου επί υγιών ορίων (R0) και των περιοχικών λεμφαδένων , ούτος  ώστε να μεγιστοποιηθεί η πιθανότητα ίασης και να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα τοπικής υποτροπής.

Η προσπέλαση μπορεί να είναι διακοιλιακή , διαθωρακική          ( Ivor – Lewis ) ή συνδυασμός των δύο τεχνικών με πλήρη λεμφαδενικό καθαρισμό του μεσοθωρακίου και της άνω κοιλίας. Εσχάτως , έχουν περιγραφεί και οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές ( λαπαροσκοπική – θωρακοσκοπική ).

Η ανακατασκευή της συνέχειας του πεπτικού γίνετε με σειρά προτίμησης , με το στόμαχο , το παχύ έντερο ή το λεπτό έντερο.

Η  αντιμετώπιση του ασθενούς από θεράποντες ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (multidisciplinary approach ) , καθορίζει ανάλογα  τα  σχήματα χημειοθεραπείας και  ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του οισοφάγου  στην περιεγχειρητική περίοδο       ( adjuvant – neoadjuvant treatment ).

 

ΣΤΟΜΑΧΟΣ

 

 

ΣΤΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ ( GIST )

 

Είναι όγκοι μεσεγχυματογενούς προέλευσης του πεπτικού συστήματος , αρκετά ασυνήθη. Ανευρίσκονται σε ασθενείς στην 7^η δεκαετία ,  με συχνότερη εντόπιση στο στόμαχο ( 45%- 65%). Με την μελέτη τους , αποτέλεσαν την απαρχή μιας νέας θεραπευτικής προσέγγισης των όγκων , καθώς ανακαλύφθηκε αποτελεσματική χημειοθεραπεία για τα  GIST αλλά και αναπτύχθηκε η ιδέα της στοχευμένης μοριακής θεραπείας του καρκίνου.

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ

Προγονικό κύτταρο των  GIST , μπορεί να θεωρηθεί το ενδιάμεσο κύτταρο του Cajal. Το κύτταρο αυτό έχει το ρόλο του εντερικού βηματοδότη , διαθέτει λεία μυϊκά κύτταρα , αλλά και νευρικά στοιχεία.

Αντίθετα από τα άλλα κακοήθη νεοπλάσματα , η ιστολογική εξέταση δεν μπορεί να αποτιμήσει την βιολογική συμπεριφορά του. Όλα τα GIST είναι δυνητικά κακοήθη. Ωστόσο ο δείκτης κακοήθειας καθορίζεται από την ανίχνευση μεταστάσεων ή διήθηση παρακείμενων οργάνων. Ακόμα το μέγεθος του όγκου και ο αριθμός των μιτώσεων είναι σημαντικοί παράμετροι πρόβλεψης της βιολογικής συμπεριφοράς. ( μέγεθος > 5 εκ. και αριθμός μιτώσεων >5 ανά 50 οπτικ. πεδίο θεωρείται υψηλού κινδύνου ).

KΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Τα πιο κοινά συμπτώματα είναι η αιμορραγία , η δυσφορία και η ύπαρξη ενδοκοιλιακής μάζας. Αυτές οι κλινικές εκδηλώσεις πιθανόν είναι αποτέλεσμα της ταχείας ανάπτυξης , που αποτελεί και ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των όγκων αυτών.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Η αναγνώριση των  GIST μπορεί να γίνει με ενδοσκόπιση του πεπτικού και την λήψη βιοψιών  ή με τις συνήθεις απεικονιστικές μεθόδους (αξονική ή μαγνητική τομογραφία).

Η τομογραφία εκπομπής πρωτονίων με φθοροαποξυγλυκόζη      ( 18 FDG-PET ) αποτελεί ευαίσθητη στην αναγνώριση της μεταβολικής δραστηριότητας των όγκων.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τη θεραπεία εκλογής για τους πρωτοπαθείς μη μεταστατικούς GIST. Τα νεοπλάσματα αυτά χρήζουν ιδιαιτέρως προσεκτικών χειρισμών , δεδομένης της εύθρυπτης φύσης της ψευδοκάψας και του αυξημένου κινδύνου ρήξης κατά τους χειρισμούς , με αποτέλεσμα την διασπορά.

Η συχνότητα υποτροπής των  GIST κυμαίνεται μεταξύ 20%-50%  μετά από επιτυχή και ριζική χειρουργική εξαίρεση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί τη θεραπεία εκλογής και για τους πρωτοπαθείς GIST με μεταστάσεις , εφόσον δύναται η πλήρης εξαίρεση της νόσου.

Οι σύγχρονες θεραπευτικές στρατηγικές βασίζονται στην χρήση αναστολέων της κινάσης της τυροσίνης. Στους ασθενείς που προσέρχονται με μεταστατική νόσο ανεγχείρητη , το imatinib χορηγείται ως η θεραπεία πρώτης γραμμής . Το imatinib συνήθως διατηρεί υπό έλεγχο την εξέλιξη της νόσου ενώ μελετάται και η χρήση του σαν νέο-επικουρική θεραπεία.

 

 

ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΣΤΟΜΑΧΟΥ

 

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

Η νόσος αποτελεί ένα σημαντικό πρόβλημα υγείας παγκοσμίως, αφού το 2000 σημειώθηκαν 880.000 νέα κρούσματα και 650.000 θάνατοι.

Εντοπίζεται όλο και συχνότερα στο εγγύς τμήμα του στομάχου , παράλληλα με την αύξηση της συχνότητας του αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου.

Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη καρκίνου του στομάχου αποτελούν η λοίμωξη με Helicobacter Pylori , ο καπνός , το αλάτι , η παχυσαρκία , το ιστορικό γαστρεκτομής , η κακοήθης αναιμία και το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου.

 

ΙΣΤΟΛΟΓΙΑ

Το  αδενοκαρκίνωμα διακρίνεται κατά Lauren σε δυο ιστολογικούς τύπους :

1. στο εντερικού τύπου ή καλά διαφοροποιημένο , σε ηλικιωμένους με όγκους του άπω στομάχου
2. στο διάχυτο ή πτωχής διαφοροποίησης , διηθητικό , σε νεαρότερες ηλικίες και εντόπιση στο εγγύς τμήμα του στομάχου , με εμφάνιση πρώιμων μεταστάσεων.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ

Οι περισσότεροι ασθενείς προσέρχονται με νόσο προχωρημένου σταδίου κατά την διάγνωση , διότι τα συμπτώματα στα αρχικά στάδια είναι ήπια και μη ειδικά ( κοιλιακό άλγος , δυσπεψία ).

Η διαγνωστική μέθοδος εκλογής είναι η ενδοσκόπιση.

Το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα , η αξονική τομογραφία και η διαγνωστική λαπαροσκόπιση  με λήψη περιτοναϊκού υγρού για κυτταρολογική εξέταση , αποτελούν χρήσιμα εργαλεία της σταδιοποίησης και του εντοπισμού της μεταστατικής νόσου.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η γαστρεκτομή και ο λεμφαδενικός καθαρισμός ξεκινάει , μετά την επιβεβαίωση της εξαιρεσιμότητας ολόκληρου  του όγκου και τον αποκλεισμό ύπαρξης μεταστάσεων.

Η γαστρεκτομή μπορεί να είναι ολική ή υφολική εφόσον είναι δυνατή η επίτευξη υγιών ορίων εκτομής τουλάχιστον 6 cm.

Η έκταση του λεμφαδενικού  καθαρισμού αποτελεί debate μεταξύ  των χειρουργών , παρόλα αυτά η δυνατότητα της ακριβέστερης ταξινόμησης των ασθενών με την εξέταση περισσότερων λεμφαδένων μειώνει την πιθανότητα υποσταδιοποίησης .

Η αποκατάσταση του γαστρεντερικού σωλήνα γίνετε κατά Billroth II ή με Roux-en-Y  αναστόμωση.

Η  αντιμετώπιση του ασθενούς από θεράποντες ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων (multidisciplinary approach ) , καθορίζει ανάλογα  τα  σχήματα χημειοθεραπείας και  ακτινοθεραπείας στον καρκίνο του στομάχου   στην περιεγχειρητική περίοδο       ( adjuvant – neoadjuvant treatment ).

 

 

 

ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ

 

ΚΑΛΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ

 

ΑΔΕΝΩΜΑΤΑ

Αποτελούν τη 2^η μεγαλύτερη ομάδα καλοηθών νεοπλασιών μετά τα  GIST. Μπορεί να σχετίζονται με οικογενή σύνδρομα , όπως η αδενωματώδης πολυποδίαση και το σύνδρομο Gardner.

Υπάρχουν τρείς τύποι αδενώματος:

1. τα σωληνώδη , με χαμηλό δυναμικό κακοήθειας
2. τα λαχνωτά , με υψηλό δυναμικό κακοήθειας ( ιδίως με μέγεθος > 2 cm )
3. τα αδενώματα εξ αδένων Brunner , στο κεντρικό τμήμα του 12δακτύλου

Μπορεί να αποτελέσουν εστίες αιμορραγίας ή εγκολεασμού ενώ στα λαχνωτά αδενώματα η εκτομή πρέπει να είναι πλήρης λόγω της δυνητικής κακοήθειας.

ΛΙΠΩΜΑΤΑ

Ανευρίσκονται σπάνια . Μπορεί αποτελέσουν εστίες αιμορραγίας , εγκολεασμού ή απόφραξης του λεπτού.

ΑΙΜΑΓΓΕΙΩΜΑΤΑ

Ανευρίσκονται σπάνια . Μπορεί να είναι μονήρη ή πολλαπλά , όπως στην νόσο Osler-Weber-Rendu. Συνίσταται τμηματική εκτομή μόνο σε συμπτωματικούς όγκους.

ΑΜΑΡΤΩΜΑΤΑ

Ανευρίσκονται στο σύνδρομο Peutz-Jeghers και χαρακτηρίζεται από μελάγχρωση δέρματος και βλεννογόνων και ύπαρξη πολλαπλών πολυπόδων γαστρεντερικού. Οι ασθενείς αυτοί έχουν αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος.

 

 

ΚΑΚΟΗΘΗ ΝΕΟΠΛΑΣΜΑΤΑ

 

ΚΑΡΚΙΝΟΕΙΔΕΣ

Προέρχεται από τα εντεροχρωματικά κύτταρα Kulchitsky. Το 80%  των όγκων εντοπίζονται στα 60 cm από την ειλεοτυφλική βαλβίδα. Η ανάπτυξη του καρκινοειδούς είναι  αργή , τα συμπτώματα αμβληχρά και η μεταστατική νόσος είναι συχνή κατά την διάγνωση.

 

Συνήθως εμφανίζονται με απόφραξη , λόγω της ίνωσης και της δεσμοπλαστικής αντίδρασης του μεσεντερίου , η οποία προκαλείται από την σεροτονίνη και τους αυξητικούς παράγοντες που παράγει το καρκινοειδές.

Τα σύνδρομο καρκινοειδούς αποτελεί μια σπάνια εκδήλωση της νόσου , που ανευρίσκεται στο 10% των πασχόντων από καρκινοειδές νεόπλασμα , και προκαλείται από υψηλά επίπεδα  σεροτονίνης και άλλων αμινών στο αίμα . Εκδηλώνεται με διάρροια , ερυθρότητα προσώπου , βογχόσπασμο , ταχυκαρδία κ.α. Παρατηρείται μόνο σε ηπατικές ή εξωεντερικές εντοπίσεις της νόσου , όπου η σεροτονίνη απορροφώνται  στην συστηματική κυκλοφορία , παρακάμπτοντας το ήπαρ.

Ο εντοπισμός των καρκινοειδών μπορεί να γίνει με CT , με σπινθηρογράφημα με οκτεοτίδη και με τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων με σεσημασμένη σεροτονίνη.

Οι όγκοι θα πρέπει να αφαιρούνται en block ενώ η αφαίρεση των λεμφικών μεταστάσεων καθυστερεί την πορεία της νόσου.

Η αναισθησία και η χειρισμοί στον όγκο μπορεί να προκαλέσουν κρίση καρκινοειδούς.

Η οκτεοτίδη βοηθάει στην ύφεση των συμπτωμάτων.

Ακόμα και επί μεταστατικής νόσου , η μέση επιβίωση ξεπερνά τα 15 έτη , σε εξαιρέσιμες βλάβες.

 

ΑΔΕΝΟΚΑΡΚΙΝΩΜΑ

Αποτελεί το 30%-50% των κακοήθων όγκων του λεπτού , με συχνότερη εντόπιση το 12δάκτυλο. Ο σημαντικότερος παράγοντας κινδύνου είναι η νόσος του Crohn. Άλλοι παράγοντες είναι η οικογενής πολυποδίαση , η κοιλιοκάκη , η ινοκυστική νόσος και το οικογενειακό ιστορικό κληρονομικού μη πολυποδιασικού καρκίνου.

Η χειρουργική εκτομή είναι θεμελιώδης στην αντιμετώπιση.

Η περιλυκηθική νόσος ( 12δάκτυλο ) αντιμετωπίζεται με παγρεατο12δακτυλεκτομή ( Whipple ) . Το αδενοκαρκίνωμα στη  νήστιδα και τον ειλεό αντιμετωπίζεται με en block εκτομή με ευρεία όρια και αφαίρεση του μεσεντερίου για πληρέστερο λεμφαδενικό καθαρισμό. Η εντόπιση της νόσου στον περιφερικό ειλεό μπορεί να συμπληρωθεί με δεξιά κολεκτομή για αποτελεσματικότερη λεμφαδενεκτομή.

Με διηθημένους λεμφαδένες , η 5 ετής επιβίωση  μειώνεται από 70%-80% σε 10%-15%. Οι περισσότεροι ογκολόγοι συνιστούν επικουρική χημειοθεραπεία.

 

ΛΕΜΦΩΜΑ

 

Είναι ο 3^ος σε συχνότητα τύπος νεοπλάσματος του λεπτού εντέρου , και ανευρίσκεται 15% των όγκων. Εμφανίζεται συνήθως την 5^η-6^η δεκαετία της ζωής , με ελαφρά υπεροχή στους άνδρες. Οι όγκοι είναι μη-Hodghin λεμφώματα των Β-κυττάρων του λεμφικού ιστού του λεπτού , με συνηθέστερη εντόπιση τον ειλεό. Πιθανότητα ανάπτυξης υπάρχει στην Crohn, την κοιλιοκάκη ,το AIDS , τον ερυθηματώδη λύκο και σε ιστορικό μεταμοσχεύσεων. Η εκτομή του προσβεβλημένου εντέρου και του παρακείμενου μεσεντερίου είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής . Η χημειοθεραπεία αποτελεί σκέλος της επικουρικής θεραπείας . Η 5 ετής επιβίωση είναι 20%-40% για την εντοπισμένη νόσο.

 

ΣΤΡΩΜΑΤΙΚΟΙ ΟΓΚΟΙ ( GIST )

Τα GIST αντιπροσωπεύουν το 10%-20% των κακοηθειών του λεπτού εντέρου και κατανέμονται ομοιόμορφα στο λεπτό έντερο. Η πορεία της νόσου περιγράφεται παραπάνω ,στο στόμαχο.

 

 

ΠΑΧΥ  ΕΝΤΕΡΟ

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ

 

Ο ορθοκολικός καρκίνος είναι η 4^η συχνότερη κακοήθεια μετά τον καρκίνο του πνεύμονα , του μαστού και του προστάτη. Μπορεί να διακριθεί σε καρκίνο του κόλου και του ορθού . Η διάκριση αυτή είναι σημαντική καθώς η κλινική εικόνα , η εγχειρητική αντιμετώπιση και η επικουρικές θεραπείες διαφέρουν μεταξύ καρκίνου του κόλου και του ορθού.

 

ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ ( SCREENING ) –

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ

Σκοπός του screening είναι η ανίχνευση καρκίνου σε πρώιμο στάδιο και προκαρκινικών αδενωματωδών πολυπόδων. Γενικά η έναρξη του ελέγχου συνιστάται στην ηλικία των 50 ετών. Στις συνιστώμενες επιλογές περιλαμβάνονται :

• κολονοσκόπιση κάθε 5 με 10 έτη
• σιγμοειδοσκόπιση κάθε 5 έτη
• ανίχνευση αίματος στα κόπρανα ετησίως
• συνδυασμός αυτών

Οι οδηγίες τροποποιούνται για τα άτομα υψηλού κινδύνου ώστε οι έλεγχοι να ξεκινάνε νωρίτερα και να γίνονται συχνότερα , όπως σε συγγενή 1^ου βαθμού με καρκίνο του παχέος εντέρου ή σε ύπαρξη κληρονομικού συνδρόμου             ( οικογενής αδενωματώδης πολυποδίαση  FAP ή ο κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος  του παχέος HNPCC ) . Ο γενετικός έλεγχος  και η προφυλακτική κολεκτομή εφαρμόζονται σε ορισμένες περιπτώσεις.

Τα συχνότερα συμπτώματα αποτελούν :

• απώλεια αίματος από το ορθό
• αναιμία
• αλλαγή στις συνήθειες του εντέρου
• αλλαγή στην υφή των κοπράνων

Οι όγκοι του αριστερού κόλου εμφανίζουν συνήθως με συμπτωματολογία απόφραξης ενώ του δεξιού κόλου με αιμορραγία.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Σημαντικά σημεία στην πορεία της διάγνωσης αποτελούν η πλήρης κολονοσκόπιση του παχέος εντέρου και η ιστολογική επιβεβαίωση , ώστε να εντοπισθεί η βλάβη , να αποκλεισθούν άλλες βλάβες και να καθοριστεί η στρατηγική της επέμβασης.

Η μέτρηση προεγχειρητικά των επιπέδων του καρκινοεμβρυικού αντιγόνου ( καρκινικός δείκτης CEA ) αποτελεί δείκτη πρόγνωσης και βοηθάει στην μετεγχειρητική παρακολούθηση.

Η προεγχειρητική CT αποτελεί εργαλείο της προεγχειρητικής σταδιοποίησης . Μπορεί να δώσει πληροφορίες για την τοπική έκταση της νόσου , την συμμετοχή των λεμφαδένων και την ύπαρξη μεταστατικής νόσου ώστε έτσι να καθορίσει τον σχεδιασμό της χειρουργικής επέμβασης αλλά και την συνολική θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή.

Το PET-scan επί του παρόντος χρησιμοποιείται στην εξακρίβωση μεταστατικών βλαβών στην μεταστατική νόσο του παχέος εντέρου.

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το στάδιο της νόσου κατά την διάγνωση. Σε ασθενείς με εντοπισμένη νόσο , η χειρουργική εκτομή είναι η βασική θεραπεία , αλλά και η πρωταρχική , η οποία ακολουθείται από χημειοθεραπεία σε ορισμένες περιπτώσεις. Σε προχωρημένη νόσο , η χημειοθεραπεία είναι η θεραπεία πρώτης γραμμής , και η παρηγορική εκτομή χρησιμοποιείται μόνο σε περιπτώσεις τοπικά συμπτωματικής νόσου.

Κολεκτομή

Ο στόχος της χειρουργικής επέμβασης είναι η πλήρης εκτομή επί υγιών ορίων και ο λεμφαδενικός καθαρισμός. Η έκταση της κολεκτομής καθορίζεται από τους αγγειακούς κλάδους που πρέπει να θυσιαστούν , προκειμένου να είναι επαρκείς ο λεμφαδενικός καθαρισμός. Οι όγκοι του τυφλού και του ανιόντος αντιμετωπίζονται με δεξιά κολεκτομή , του εγκαρσίου με εγκαρσιεκτομή , του κατιόντος με αριστερή κολεκτομή , του σιγμοειδούς με σιγμοειδεκτομή και του ορθού με χαμηλή προσθία εκτομή του ορθοσιγμοειδούς.

Ο αριθμός των λεμφαδένων από το χειρουργικό παρασκεύασμα και η ακριβής παθολογοανατομική λεμφαδενική σταδιοποίηση είναι εξαιρετικής σημασίας στην αντιμετώπιση των ασθενών  με καρκίνο του παχέος εντέρου , αφού:

• προσφέρει ένδειξη για  μετεγχειρητική χημειοθεραπεία
• υπολογίζεται η πρόγνωση
• και περιορίζει τις πιθανότητες τοπικής υποτροπής.

 

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΟΡΘΟΥ

Η ιδιαιτερότητά του προέρχεται από την ανατομία του ορθού.

Οι αγγειακοί κλάδοι και οι λεμφαδενικοί κλάδοι του περιφερικού ορθού συνδέονται με την συστηματική κυκλοφορία , με αποτέλεσμα την διασπορά των καρκινικών κυττάρων στον οργανισμό αφού παρακάμπτεται η πυλαία κυκλοφορία και το ήπαρ.

Στην προεγχειρητική σταδιοποίηση , σημαντικό ρόλο κατέχει το ενδορθικό υπερηχογράφημα ( ERUS ) . Αναδεικνύει το βάθος της διήθησης του τοιχώματος και την λεμφαδενική διήθηση με μεγάλη ακρίβεια ( 80%-95%). Επίσης η MRI με ενδορθικό πηνίο έχει πολύ καλά αποτελέσματα και ακρίβεια , ενώ και οι δυο εξετάσεις περιγράφουν την ανατομία της περιοχής πολύ καλά.

Η προεγχειρητική θεραπεία ( νέο-επικουρική – neo-adjuvant ) , που περιλαμβάνει χημειο- και ακτινοθεραπεία χρησιμοποιείται σε ευμεγέθεις  , τοπικά προχωρημένους  ( Τ3 ή Τ4 ) ή και με θετικούς λεμφαδένες ( Ν1 ) καρκίνους του ορθού. Η χειρουργική εκτομή γίνετε σε 6-8 εβδομάδες .

Επίσης , ιδιαιτέρως για τον καρκίνο του ορθού , αναφέρεται και η ολική εκτομή του μεσοορθού ( TME ) . Η βασική αρχή είναι η en block  εκτομή του όγκου με τα αιμοφόρα αγγεία και τα λεμφαγγεία του ώστε να διατηρηθούν οι ογκολογικές αρχές της επέμβασης.

Η αφαίρεση του ορθού μπορεί να γίνει με διατήρηση του σφιγκτηριακού μηχανισμού , με χαμηλή προσθία εκτομή ή κολοπρωκτική αναστόμωση με θύλακο δίκην J – pouch.

Η κοιλιοπερινεική εκτομή με μόνιμη κολοστομία για χαμηλούς όγκους είναι η εναλλακτική λύση.

Τέλος στον καρκίνο του ορθού μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η προεγχειρητική ή μετεγχειρητική ακτινοβολία.by